مطالعة انتقادی سیاست خارجی محمدرضاشاه پهلوی در آینه نوشته ها و بیانات او

نویسندگان

  • هما اسدی دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی دانشگاه الزهرا
چکیده مقاله:

گفتمان مجموعه­ای از نشانه­هاست که به‌صورت فراگیر به شکل­دهی رفتارهای فردی و اجتماعی جامعه می‌پردازد. در هر نظم گفتمانی مجموعه­ای از قوانین و قراردادها وضع می­شود که به ساختاربندی اصول گفتمانی می­پردازد. کنشگران اجتماعی با هدف­های ایدئولوژیکِ مدنظر خود اقدام به واردکردن نشانه­ها در چارچوب گفتمانی خود می­کنند و اینجاست که زبان به ‌عنوان بخش مهمِ سازندة گفتمان وارد عرصه می‌شود و به ‌صورت نرم­افزاری به تثبیت معناهای مدنظر کنشگران می‌پردازد. محمد­رضا پهلوی نیز با استفاده از سازوکارهای زبانی در سطح روابط بین­الملل، واقعیت‌های سیاسی را بازنمایی می­کرد و متناسب با سیر تحولات سیاسی و اجتماعی و فضای حاکمِ دوران خود به تثبیت نشانه­ها در چارچوب گفتمان سیاست خارجی خود می‌پرداخت. در یک الگوی نشانه­شناختی از این گفتمان، محوری­ترین نشانه در مرکز قرار گرفته و سایر عناصر در پیوند با آن قرار می­گیرند. این پژوهش توجه خود را به چگونگی کارکرد برجسته­سازی و حاشیه­رانی در گفتمان سیاست خارجی شاه معطوف کرده و از این طریق نشانه‌های مسلط‌­شده و غالب در گفتمان شاه را مشخص می­کند. در این پژوهش، پنج دورة تاریخی براساس مفصل­بندیِ نشانه­های مسلط و ویژگی‌های غالب گفتمانی برای گفتمان سیاست خارجی شاه به این شرح تعیین شده است: دورة یکم: 1320-1324، دورة دوم: 1325-1332، دورة سوم: 1333-1344، دورة چهارم: 1345-1352 و دورة پنجم: 1353-1356. نتایج به‌دست­آمده از این تحقیق نشان می­دهد که شرایط و رویدادهای حساس تاریخی در هر برهة زمانی منجر به جا­به­ جایی نشانه­ها و تغییر چارچوب گفتمانی شاه نیز می­شود.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شبکه ها و سیاست خارجی

سیستم بین الملل در گذار از فرآیند تحول تاریخی و فازهای آن، پیچیدگی فزآینده و الگوهای متعدد نظم را تجربه کرده است. شبکه های واقعی دارای ساختار پیچیده ای هستندکه نتیجه تعامل میان بازیگران عقلانی است. دانشمندان حوزه تحلیل سیاست خارجی توجه کمی به درک انتخاب های بازیگران در نظم های شبکه ای داشته اند. بنابراین نویسنده مقاله با توجه کردن به این نوع از نظم سیستمی این پرسش را مورد بررسی قرار داده است که...

متن کامل

غیریت‌سازی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی-اسدی/ساسانی

غیریت­سازی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی   هما اسدی[1] فرهاد ساسانی[2]     تاریخ دریافت:10/9/91 تاریخ تصویب: 23/1/93   چکیده پژوهش حاضر به بررسی غیریت­سازی و چگونگی بازنمایی «خود» و «دیگری» و همچنین سازوکار برجسته­سازی و حاشیه‌رانی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی، شاه ایران در فاصلة بین سال­های 1320 تا 1356 می‌پردازد. در این پژوهش از ابزارهای تحلیل واژگانی در زبان‌شناسی نقش‌...

متن کامل

نظریه انتقادی: چهارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی

این مقاله درصدد استخراج یک چهارچوب تحلیل سیاست خارجی از نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت است. هدف نشان دادن امکان و قابلیت به‌کارگیری و کاربست اصول، مفروضه‌ها و مفاهیم این نظریه برای تحلیل سیاست خارجی می‌باشد. به سخن دیگر تلاش می‌شود به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که: آیا می‌توان نظریه انتقادی را به‌عنوان چهارچوب مفهومی و نظری برای تحلیل سیاست خارجی به‌کار برد؟ برمبنای این سؤال پرسش‌های فرعی دیگری...

متن کامل

عدالت اسلامی و گفتمان انتقادی در سیاست خارجی ایران

اندیشه سیاسی اسلام که ساختار تئوریک نظام سیاسی ایران را صورت بندی می نماید متأثر از ارزش های توحیدی وجهان شمولی اسلام ومدعی صورت بندی وشیوه سازماندهی خاصی برای دست یابی به اهدافی متعالی است.از مهم ترین این ارزش ها اصل عدالت را باید نام برد که خداوند هدف از بعثت پیامبران (لیقوم الناس باالقسط)و تمامی انسان ها بویژه اهل ایمان برپاداشتن عدل و قسط اعلام می دارد.جمهوری اسلامی ایران دراصول متعدد قانون...

متن کامل

چارچوب نظری رهیافت تحلیل انتقادی سیاست خارجی

این پژوهش درصدد ارائه چارچوب نظری رهیافت تحلیل انتقادی سیاست خارجی است. مدعای اصلی این پژوهش این است که رهیافت انتقادی سیاست خارجی به دلیل نفی اصول و مفروضات رهیافت سنتی در مباحث فرا نظری خود و درنتیجه ارائه چارچوب مفهومی متمایزی از رویکرد مذکور، از توانایی بیشتری در تبیین رفتار سیاست خارجی دسته‌ای از بازیگران نظام بین‌الملل برخوردار است. نگارندگان بر این باورند، هرچند نظریات واکنش‌گرای روابط ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 28  شماره 39

صفحات  43- 64

تاریخ انتشار 2018-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023